W tym artykule przyjrzymy się DeFi, czyli zdecentralizowanym finansom opartym o blockchain. Dlaczego to ważne? To właśnie o DeFi będzie oparta rewolucja w światowych finansach. Będzie ona polegać na automatyzacji i obniżeniu kosztów tradycyjnych operacji finansowych.
Co to jest DeFi?
DeFi (Decentralized Finance) to otwarte usługi finansowe oparte o smart kontrakty. Każda ze stron kontraktów, twórca, odbiorca i gospodarz mogą znaleźć różnego rodzaju korzyści z korzystania z tego nowego systemu. Należą do nich między innymi:
- możliwość natychmiastowego zarobku (market making),
- mniejsze koszty (w porównaniu do tradycyjnych finansów),
- możliwość uczestnictwa w rozwoju rynku i korzystania ze wzrostu wartości przedsiębiorstw.
Co sprawia, ze token należy do DeFi?
Decentralizacja oznacza, że przechowywanie kontraktów jest rozproszone. Pewien stopień zarządzania skoncentrowany w jednych rękach, często jest jednak korzystny. DeFi znajdą zastosowania w wielu dziedzinach. Czy chodzi tylko o inwestycje, czy może ubezpieczenia, tokenizacja biznesu? Zbadajmy więc czynniki, wyodrębnione przez Messari:
- Zastosowanie w finansach: rynki, giełdy, etc.
- Permissionless: open source bez konieczności uzyskania pozwolenia.
- Pseudoanonimowość: bez konieczności ujawniania tożasamości.
- Non-custodial: bez konieczności przetrzymywania u kogoś.
- Zdecentralizowane zarządzanie: decyzje dotyczące rozwoju i administracji nie są skoncentrowane w małej liczbie rąk.
Według tej klasyfikacji, takie projekty jak Chainlink, Ethereum czy Binance Coin nie będą klasyfikowane jako DeFi. Przyjrzyjmy się zatem zasadom DeFi oraz projektom, które spełniają te warunki i należą do grupy zdecentralizowanych finansów.
Jak działają projekty w zdecentralizowanych finansach?
DeFi mają potencjał do zastąpienia nieefektywnych sposobów prowadzenia tradycyjnych finansów. Jeśli uda się uzyskać zaufanie rynków, wiele typowych rozwiązań, takich jak ubezpieczenia, zarządzanie aktywami czy banki zostanie zastąpionych za pomocą zautomatyzowanych systemów i oprogramowania opartego na blockchain.
Na rozwiniętych rynkach DeFi będą kolejną innowacyjną opcją, którą klienci będą mogli wybrać w celu oszczędności lub zdobycia dodatkowej płynności finansowej. Na rynkach rozwijających się ważne może okazać się dostarczenie wehikułu zapewniającego stabilizację cen oraz zapewnienie milionom ludzi dostępu do tanich usług finansowych na smartfonie.
Liquidity mining, czyli zarabianie na DeFi
W gruncie rzeczy liquidity mining to umożliwienie posiadaczom aktywów zarabiania na samym przechowywaniu tokenów. Ryzyko, które ponoszą posiadacze jest minimalne, ponieważ najczęściej tokeny nie opuszczają klucza prywatnego, tylko są tymczasowo lokowane w smart kontrakcie.
Nagrodą za dostarczanie płynności może być ten sam token lub inny, na przykład token protokołu DeFi. Przykładowo, lokujemy środki w parze ETH/DAI na Uniswap. W nagrodę za uczestnictwo w Liquidity mining otrzymany przykładowo token natywny UNI.
Stable Coins umożliwiają automatyzację finansów w DeFi
Wzrost znaczenia i kapitalizacji stablecoins pozwolił na ustabilizowanie rynku i rozwój DeFi. Co ciekawe, użytkownicy mając do wyboru priorytety: skalowalność czy decentralizacja (i trustlessness), wybierają zdecydowanie skalowalność.
Przez to ogromna większość stable coinów jest zależna od centralnego zarządzania. Wg Messari, z $12 miliardów w stablecoins, tylko ~2% jest non-custodial. Widać też bardzo wyraźnie jak bardzo wzrosła rola stabilnych kryptowalut w porównaniu do kapitalizacji BTC i ETH.
Na czym zbudowane są DeFi? Głównie na Ethereum, chociaż mniejsze projekty, takie jak Cosmos, próbują przejąć część rynku. Rewolucja DeFi sprawiła, że wzrosły koszty transakcyjne w sieci ETH. Pokazało to, jak bardzo potrzeba modyfikacji istniejących algorytmów i sieci w celu poprawy skalowalności ekosystemu.
Ethereum ma projekty we wszystkich kategoriach DeFi.
Stablecoins: USDT, DAI, USDC
Rynki kredytowe: Maker, Compound, Aave
Zdecentralizowane giełdy i automatyczni market makerzy: Uniswap, 0x, Kyber
Wyrocznie: Chainlink
DAO: Aragon, DAOStack, Moloch
Jednym z niewielu konkurentów jest Cosmos, gdzie funkcjonuje Kava, Terra, THOR, Band.
Przegląd dostępnych instrumentów finansowych w zdecentralizowanych finansach to wyzwanie, ponieważ zmiany w branży zachodzą błyskawicznie. Spróbujmy jednak przyjrzeć się po kolei najważniejszym projektom.
Jak zainwestować w DeFi i osiągnąć sukces?
Jeśli podsumujemy zasady inwestowania w DeFi, musimy odwołać się do zdrowego rozsądku. Po pierwsze, inwestujemy w projekty, które gromadzą wokół siebie wielu inwestorów oraz co ważniejsze, społeczność uczestników i developerów. Efekt sieciowy w kryptowalutach jest koniecznością do osiągnięcia sukcesu i wysokich stóp zwrotu.
Należy rozróżnić inwestowanie w token zarządzający platformą i umieszczanie środków w platformie. Pierwsza opcja pozwala na uczestnictwo w projekcie i wpływ na jego przyszłość. Druga pozwala na otrzymanie zapłaty za zamknięcie kryptowalut w smart kontraktach. To jak różnica pomiędzy inwestowaniem w akcje i obligacje.
Trzeba koniecznie uważać na wysokość płaconych opłat transakcyjnych. W “gorących” okresach, gdy w sieci dużo się dzieje, można zapłacić nawet kilkadziesiąt dolarów! Takie kwoty rynek będzie nam spłacał przez długi czas, ograniczając zyski.
Jeśli nie masz umiejętności technicznych lub masz ograniczony czas, musisz uprościć swój model inwestycyjny. Projekty i protokoły robią się coraz bardziej skomplikowane. Aby nimi zarządzać, należy upraszczać wszystko, co się da.
No i oczywiście uniwersalna rada. Nie można pakować wszystkich jajek do tego samego koszyka. Nie pozwól, aby DeFi stały się przeważającą częścią portfela. Dywersyfikuj go i nie pozwól ryzyku niepotrzebnie rosnąć.
Uniswap, król DeFi
Uniswap to zdecentralizowana giełda tokenów, która funkcjonuje jako automatyczny market maker. Market maker to ktoś, kto dostarcza płynność na rynek. Na rynku funkcjonuje token UNI, wyemitowany przez Uniswap.
Uniswap stał się wielką giełdą, w której zdeponowano miliardy dolarów. To błyskawiczny rozwój, ponieważ jeszcze trzy lata temu był to mały projekt sponsorowany przez grant fundacji Ethereum. Giełda wypłaciła miliony dolarów setkom tysięcy market makerów. W porównaniu do obrotu innych giełd, Uniswap znajdowałby się na 4 miejscu, za najpopularniejszymi Binance, Huobi i OKex.
Najważniejszym wydarzeniem w historii Uniswap było przekazanie użytkownikom setek milionów dolarów w tokenie UNI. Wszyscy wcześni użytkownicy giełdy dostali po 400 UNI lub więcej, proporcjonalnie do dostarczanej wcześniej płynności.
Jak działa Uniswap? DeFi dla wszystkich
Dostarczyciele płynności blokują w smart kontrakcie parę tokenów (na przykład ETH i DAI), dzięki czemu uczestnicy rynku potrzebujący akurat płynności mogą z niej korzystać. W nagrodę otrzymują opłaty za korzystanie.
Jak to wygląda w praktyce? Należy przygotować równe wartości tokenów, np. $100 w ETH (0.05 ETH) i $100 w DAI (100 DAI). Na rynku ustawia się stosunek, w którym obie te waluty aktualnie znajdują się względem siebie (curve). Po zablokowaniu w kontrakcie, krzywa wartości obu tokenów z pary będzie wyznaczała wartość w zablokowanym kontrakcie.
Na czym polega automatyczny market making? Definicje DeFi
Uniswap, podczas blokowania środków w kontrakcie operuje proporcjami zależnymi od równania: token x * token y = k. K jest stała. Uniswap zmienia proporcjonalnie wartość X i Y tak, aby k pozostała niezmienna. Ze względu na to, że wartość X i Y zależy od tymczasowego popytu i podaży, giełda liczy na arbitrażystów, którzy przywracają cenę do rynkowej równowagi.
Co to jest Impermanent Loss? Definicje DeFi
Warto zwrócić uwagę na zjawisko “impermanent loss”, które wynika ze zmiennej wartości tokenów. Może się okazać, że relatywny spadek wartości jednej z kryptowalut oznacza mniej kryptowaluty przy zamknięciu kontraktu. Jest to rzeczywisty problem, inwestor powinien być świadomy.
Jeśli jeden z tokenów w parze nagle wzrośnie w cenie, zablokowany w kontrakcie drugi token zostanie błyskawicznie wykupiony przez arbitrażystów. Sponsorem straty będzie… Uniswap, czyli market maker. Jakkolwiek zmiana nie będzie odczuwalna teraz, tak w przypadku zamknięciu kontraktu otrzyma się odpowiednio mniej.
W zamian za podjęcie takiego ryzyka, market maker otrzymuje fee, które aktualnie wynosi 0,3% (inne opcje to 0,01% oraz 1%). Dokładniejsze wytłumaczenie zasady, na jakiej działa Uniswap znajduje się tutaj.
SushiSwap
SushiSwap to kopia Uniswap, której twórcy zdecydowali się na szybką i niespodziewaną emisję tokena zachęcającego to przeniesienia płynności. Propozycja polegała na tym, że 1/6 fee, którą dostawali Liquidity Providers (dostarczyciele płynności) była rozdzielana pomiędzy posiadaczy tokenów Sushi. Krótko mówiąc, Sushi nagradza za zamykanie niektórych tokenów z Uniswap w smart kontrakty SushiSwap.
Historia przejęcia dużej płynności z Uniswap oraz spekulacji na tokenie Sushi jest dostępna w wielu relacjach. Token Sushi doświadczył wielkiego wzrostu wartości od $0 do aż $10, po czym nastąpił nieustanny spadek do wartości poniżej $1. W długim terminie projekt ma małe szanse na wyprzedzenie Uniswapa, inwestorzy zatem obliczają potencjalne zyski z Sushi token i dostosowują swoją strategię.
Maker, czyli DeFi plus DAO
MakerDAO to protokół, który działa w oparciu o stable coin DAI. Posiadacze Ethereum deponują ETH do kontraktu CDP (może być też BAT, USDC i inne tokeny ERC-20) po czym otrzymują DAI, którym mogą obracać. Brzmi jak wytwarzanie pieniędzy analogiczne do produkowania go przez banki i nie będzie to dalekie od prawdy.
Jakie wyzwania czekają na inwestora w Maker? Pierwszym jest utrzymanie stabilności DAI. Gdy cena ETH mocno spada, spekulanci poszukują stabilizacji generując popyt na DAI. Dodatkowo, duże spadki często powodują likwidacje kontraktów ETH (CDP), co dodatkowo usuwa DAI z rynku, powodując zanik płynności. W wyniku tego, DAI wzrasta powyżej docelowego poziomu $1 i utrzymuje się tam dopóki sytuacja się nie uspokoi. Taka sytuacja zdarzyła się już kilka razy, między innymi podczas marcowego krachu czy przy starcie liquidity mining projektu Compound.
Jakie czynności podjął zarząd Makera? Dodał USDC, dzięki czemu w obiegu może pojawić się więcej DAI oraz zaoferował lepsze warunki, między innymi zwiększenie potencjalnej liczby długu w systemie oraz atrakcyjniejsze ratio likwidacji pozycji.
Konkurencja dla Makera i DAI
Przez pewien czas Maker był jedyną opcją inwestycji w finanse oparte o blockchain. Pojawienie się nowych projektów, takich jak Compound czy Aave spowodował odpływ płynności z ekosystemu Makera. Nie powinno to dziwić, ponieważ konkurencja oferuje atrakcyjniejsze warunki pożyczek, więcej opcji zastawu, lepsze procentowanie i dodatkowe zachęty.
Jak Maker rozwinął się podczas boomu na DeFi? DAI stał się popularnym wehikułem inwestycyjnym. Jego podaż wzrosła w rok o ponad 250%. Posiadacze Maker z definicji zarabiają na pożyczkach udzielanych w DAI. Niestety, aby pomóc powrócić DAI do poziomu $1, posiadacze głosowali za tym, aby stopy procentowe wynosiło 0%. Powód był prosty: niskie oprocentowanie ma przyciągnąć kredytobiorców, którzy produkują nowe DAI i zwiększają podaż. Odsetki od prawie $500M nie trafiały do tych, którzy zainwestowali w MKR.
W przeszłości stopy procentowe w ekosystemie Maker podążały za głównym rynkiem kryptowalut. Im wyższe ceny ETH, tym więcej inwestorów i wyższe stopy. Spadkowy rynek odwracał ten trend, później sytuacja się zmieniła i stopy pozostały bardzo nisko, pomimo popytu na DeFi.
Jak korzystać z Maker?
Inwestowanie w Maker i DAI nie jest pozbawione ryzyka. Inwestor zamyka w smart kontrakcie zabezpieczenie, najczęściej ETH, które ma zmienną cenę i może stracić na wartości. Następnie nabywa dług, który może ostatecznie zakończyć się likwidacją pozycji po niskich cenach i utratą zabezpieczenia.
Na szczęście dla inwestorów, stopy procentowe w końcu wzrosły i odsetki zaczęły w końcu trafiać do uczestników ekosystemu MakerDAO.
Przyszłość MakerDao
Maker to pierwsza generacja DeFi, która siłą rzeczy nie ma aż tylu innowacji, co kolejna. DAI zdaje się przegrywać walkę z USDT i USDC o wolumen w adopcji stable coinów. Przyczyną tego jest oczywiście ograniczenie puli DAI, które mogą zostać wprowadzone do obiegu przez ilość pożyczonych aktywów ETH. Konkurencji nie mają takiego ograniczenia. Ekosystem powinien rozszerzyć się o automated market maker, którym już dysponuje konkurencja.
Jeśli chcesz rozwinąć swoją wiedzę o MakerDAO, spróbuj dowiedzieć się o wpływie ujemnych stóp procentowych na ekosystem kryptowalutowy DeFi. Poszukaj też informacji o exploitach na wcześniejszych wersjach Makera.
Compound
Flagowy projekt z sektora dostarczania płynności na rynek, działający pod adresem compound.finance. Compound to algorytmiczny, autonomiczny protokół stóp procentowych, umożliwiający użytkownikom i aplikacjom zarabianie na udostępnianiu lub pożyczanie tokenów z łańcucha Ethereum.
Projekt, dzięki liquidity pools (pula płynności) umożliwił pożyczanie aktywów bez konieczności bezpośredniego znajdowania drugiej strony transakcji. W zamian inwestor dorzuca do puli swoje kryptowaluty lub tokeny i otrzymuje w zamian udziały, zwane cTokens.
Użytkownicy mogą pożyczyć na procent wiele kryptowalut, z których w czasie pisania najbardziej opłaca się USDT, USDC i DAI.
Oprocentowanie jest określane przez algorytmy i zależy od stanu rynku, czyli popytu i podaży. Nie ma potrzeby określania konkretnego okresu inwestycji, można zainwestować nawet na okres wydobycia 1 bloku ETH.
Co ciekawe, wypłaty tokenu COMP otrzymują zarówno “stakujący”, czyli dodający płynność do systemu, jak i pożyczający. Token Compound (COMP) został wyemitowany w liczbie 10 000 000 (dziesięciu milionów).
Szczegóły dotyczące tokena, sposobu obliczania stopy procentowej można znaleźć na przykład w tej instrukcji.
Dostęp do natywnego interfejsu Compound umożliwiają popularne portfele, w tym Metamask.
Kto kontroluje Compound?
Compound jest zarządzany na zdecentralizowany sposób przez posiadaczy tokenów COMP i ich delegatów, którzy mają uprawnienia do głosowania. Adresy, które trzymają więcej niż 100k COMP są uprawnione do zgłaszania wniosków.
Znajdziesz więcej szczegółów w artykułach na temat zarządzania Compound oraz delegacji i głosowania Compound.
Samo przechowywanie COMP daje tylko głosy w decydowaniu o przyszłości protokołu.
Jakie jest na pierwszy rzut oka ryzyko COMP? Z 10M możliwych do wprowadzenia do obrotu tokenów, w obiegu znajduje się niecałe 35%. Oznacza to, że przyszłe emisje lub wprowadzenie COMP na rynek może spowodować spadek ceny.
Uwaga, dużo interakcji w serwisie kosztuje GAS. W czasie, gdy stawki są wysokie, zwykłe przekierowanie tokenów do inwestycji może kosztować nawet kilkanaście dolarów!
Aave (LEND)
Projekt Lend to szybkie pożyczki, najczęściej bez sprawdzania pożyczkobiorcy i jego zdolności kredytowej, z których firma pobiera 0.3% prowizji. Aave był beneficjentem rozwoju platformy Compound, którą wykorzystywał w swoich mechanizmach liquidity mining.
Zamiast jak w tradycyjnej bankowości badać kapitał i charakter pożyczającego, Lend pozwala na udzielanie pożyczek każdemu, kto zabezpieczy odpowiedni zastaw w smart kontrakcie.
Z drugiej strony, posiadacze kryptowalut mogą dorzucić do puli, z której korzystają pożyczający i zarabiać. Do tej pory w Lend zdeponowano już ponad 1 miliard dolarów w tokenach i kryptowalutach.
Łączymy się do aplikacji Aave na przykład za pomocą portfela MetaMask.
Atokens to zarabiające odsetki tokeny. Tutaj podobno jest tak, że jak cena aktywa wzrośnie, to zamiast mieć tyle samo więcej wartego aktywa, to mam większą ilość tego aktywa. Warto sprawdzić ten projekt, ponieważ wydaje się być najbardziej zbliżony do modelu realnie zarabiającego na spłatach zaciągniętych pożyczek.
Balancer
Balancer to również automatyczny market maker. Tak samo jak u konkurencji, zbierane są pule płynności, które potem dostarczają tokenów do potrzebujących ich jako zastaw lub spekulację traderów. Projekt współpracuje z giełdą Uniswap.
Jakie jest dodatkowe value Balancera? Protokół wspiera do aż 8 aktywów per rynek. Waga tych aktywów jest ustalona z góry, tak samo jak opłaty, o których decyduje twórca puli.
Jak prosto wytłumaczyć funkcjonowanie liquidity pools?
Dorzucasz tokeny do puli w zamian za potencjalne profity (interest). Ryzyko polega na tym, że jak pożyczyłeś kasę i wartość pożyczki wzrosła ponad ustalony limit (jest underwater, czyli pod kreską), to ktoś z obserwującej rynek publiki może Ci tę pozycję zlikwidować! Zamknąć pozycję, czyli spłacić Twoją pożyczkę i wziąć Twój zastaw (collateral). Sama firma też dodaje zachęty, jak dodatki do tego collaterala albo ulgi w spłacie długu dla publiki.
Trading w ekosystemie na celu arbitraż. BAL token nie powinien mieć z definicji wartości inwestycyjnej dla każdego, tylko dać prawa głosu w decydowaniu o projekcie, czyli typowy governance token. Przewagą projektu jest działająca już automatyzacja procesu. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o Balancerze, zacznij od tej analizy.
Kyber Network
Kyber Network to agregator DeFi. Został zaprojektowany jako system do przyjmowania płatności i giełda kryptowalut, na której można natychmiastowo wymienić tokeny ERC-20, ale jego funkcjonaność szybko się rozrosła.
Do wymiany kryptowalut służą pule rezerw, do których można dokładać płynność. Natywnym tokenem Kyber Network jest KNC (Kyber Network Crystals). Za zarządzanie rezerwami pobierana jest opłata w KNC (0,25%), z czego część jest niszczona w celu wywołania inflacji, a reszta jest dystrybuowana pomiędzy posiadaczy KNC oraz projekty dokładające do ekosystemu. Staking KNC przynosi zmienne zyski, często na poziomie powyżej 10% rocznie. Update protokołu Katalyst pomógł we wzrostach cen KNC.
ThoreCoin
Thorechain i jego token RUNE to crosschain automated market maker. Zautomatyzowany dostarczyciel płynności na rynek, dodatkowo działający pomiędzy różnymi blockchainami. Projekt jest finansowany przez Venture Capital.
Użytkownicy robią depozyty i zarabiają na nich. Token działa na BinanceChain BEP2
Węzły są podstawą działania Thore. Pełnią one funkcję zarządzania RUNE, tezauracyjną (przechowywanie wartości i portfele) oraz potwierdzania transakcji i bloków. RUNE token napędza sieć. 1:1 ratio do wartości aktywów, nagrody.
PolkaDot
Polkadot to protokół nowej generacji, który ma stać się platformą pomiędzy osobnymi projektami opartymi o blockchain, łącząc je w zunifikowany ekosystem. Projekt jest na etapie budowania własnego blockchaina. Obecność tokena na Binance pomaga w rozszerzaniu świadomości publiki i projekcie.
PolkaDot ma pozwolić całej branży blockchain na osiągnięcie skalowalności (za pomocą shardingu) oraz umożliwić osiągnięcie synergii poprzez połączenie niezwiązanych ze sobą projektów. Osiągnięcie tych zalet nastąpi bez rezygnacji z samozarządzania i autonomii osobnych części. Dowiedz się więcej z naszego opracowania PolkaDOT.
Kusama
Kusama to wczesna, eksperymentalna wersja PolkaDot, która działa w niezależnej sieci. Jest w założeniu tym, czym Litecoin dla Bitcoina, czyli poligonem doświadczalnym i miejscem testów. Zachętą dla spekulantów jest intencja przeznaczenia 1% podaży tokenów DOT dla uczestników projektu Kusama.
yearn.Finance
Yearn.finance to agregator różnych protokołów pożyczkowych. Inwestorzy poszukujący najlepszych stóp zwrotu mogą użyć yearn do automatyzacji odpytywania popularnych platform DeFi, takich jak Compound, Aave czy dYdX i alokowania środków tam, gdzie oprocentowanie jest najkorzystniejsze.
Jeśli szukasz skrótu do instrukcji zarabiania, sprawdź jak zarobić do 18% rocznie na yearn i CRV.
W praktyce, wysyłając np. Dai do smart kontraktu yearn.finance, wykorzystujesz zautomatyzowany proces do zidentyfikowania i zdeponowania środków w najkorzystniejszym miejscu.
W projekcie funkcjonuje token YFI, który służy do zarządzania platformą. Dodatkowo, protokół pobiera 5% prowizji oraz 0,5% opłaty przy wypłacie. Ze względu na małą liczbę wyemitowanych tokenów YFI, która wynosi jedynie kilkadziesiąt tysięcy, posiadacze mają wpływ na to, gdzie kierowane są środki zarobione przez platformę.
yVaults to rynki dostarczycieli kapitału, który jest alokowany według wybranej strategii inwestycyjnej, obsługiwanej przez automaty. Dzięki temu rozwiązaniu, poszukujący rynkowych zwrotów w zautomatyzowany sposób szukają najlepszych stóp zwrotu na rynku. W dodatku platforma pozwala na optymalizację opłat gas fees.
Giełda kryptowalut Binance zaraz po starcie umożliwiła trading tokenem YFI oraz zbudowała dużą pozycję około 15% YFI. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, sprawdź historię YFI oraz szczegóły technologiczne projektu yearnFinance.
Czy yearn.finance przeskoczy resztę?
Rozwój jest imponująco szybki. Yearn zgromadził już ponad miliad dolarów w zarządzaniu. Dodatkowo, rozszerza działalność na inne, ważne sektory, takie jak zdecentralizowana giełda, pożyczki, stablecoin, czy nawet ubezpieczenia.
StableCredit wydaje się z jednej strony funkcjonalnością, która jest analogiczna do działania innych giełd, takich jak Uniswap. Uproszczenie polega na tym, że zamiast dwóch stron puli płynności, wystarczy zasilić tylko jedną. W rezultacie, inwestor blokuje kapitał w smart kontrakcie, otrzymuje linię kredytową, dzięki której może pożyczyć do 75% dostarczonego zastawu. Pożyczka dokonywana jest w nowym stable coinie, StableCredit. Zaletą projektu jest brak sztucznego ograniczenia podaży, dzięki czemu zwiększony popyt na StableCredit pozwoli wynieść go do ligi, gdzie aktualnie gra USDT.
YFII, czyli DFI.money
YFII to notowany na giełdzie Binance chiński klon YFI. Otwarty z kontrowersjami, ponieważ podczas startu protokół został zablokowany przez wykorzystywanego przez Chińczyków Balancera.
YFII ma dodatkową funkcjonalność, YIP8, która dodaje większą liczbę tokenów, w porównaniu do swojego prekursora. 30000 dodatkowych tokenów działa na podobnej zasadzie co Bitcoin, ponieważ ich podaż zmniejsza się regularnie o połowę.
Projekt jest na rozdrożu po początkowym sukcesie. Klucz pozwalający na kontrolę administracyjną został “spalony”, aby upewnić inwestorów, że nie będzie wielkiej inflacji. Z drugiej strony, otwiera to pytanie kto będzie decydował o przyszłych funkcjonalnościach i zmianach?
Yam.finance
O popularności i potencjale projektu świadczą jego naśladowcy. Jedną z kopii yearn-a jest Yam, który powstał na skutek skopiowania kodu z różnych protokołów, jak yearn oraz połączenia ich z stable coinem Ampleforth. Jeśli spekuluje się na tego typu projektach, warto odpowiednio wcześnie wyskoczyć z szybko jadącego pociągu.
Na jakie projekty DeFi warto zwrócić uwagę?
Jest bardzo dużo projektów, które łokciami rozpychają się w poszukiwaniu uwagi inwestorów i potencjalnej kapitalizacji. Sprawdźmy inne propozycje z sektora DeFi.
Ampleforth
Ampleforth przyciągnął sporo spekulantów dzięki dzikim zmianom ceny tokena notowanego nawet na Binance. Od strony użyteczności wygląda mniej stabilnie od liderów DeFi.
Żeby zainwestować, trzeba kupić na Iniswapie ETH AMPL, potem podłączyć się za pomocą portfela MetaMask do Geysera Ampleforth. Potem należy ogarnąć mnożniki. Żeby wypłacić środki trzeba powtórzyć proces w odwrotnej kolejności. Użytkownicy się czasem skarżyli, że ich środki są wstrzymane (pending). Więcej informacji o projekcie Ampleforth.
Aragon
Aragon miał swoje pięć minut po ogłoszeniu zachęt dla inwestorów. Był moment, w którym para ANT-ETH stała się 7 największą pulą płynności na Uniswap. ANT to token projektu, który jest jednym z głównych graczy tworzących infrastrukturę dla DAO.
bZx
bZx to jeden z projektów, który uświadomił inwestorom bolączki trapiące DeFi na wczesnym etapie. bZx to zdecentralizowana platforma pożyczkowa działająca na Uniswap-ie. Debiut płynności został wykorzystany przez zautomatyzowane boty, które przejęły zasilany przez twórców token bZx, po czym sprzedawały go zainteresowanym inwestorom z dużą przebitką.
Curve
To kolejny projekt z kategorii automated market maker. Jego potencjał opiera się na ścisłym fokusie i działaniu w obrębie stable coinów. Dzięki temu inwestorzy uzyskali dostęp do rynku z małymi obsunięciami, zarządzanego przez algorytmy z niskimi opłatami.
Pule płynności tej platformy działają z wieloma DeFi, głównie na Compound i yearn. Najpopularniejsze pule to COMP, PAX, Y, BUSD, sUSD, ren i sBTC. Natywny token CRV ma docelowo służyć do zarządzania.
Swerve
Curve doczekał się również swojej kopii w postaci Swerve. Co ciekawe, płynność, która przesunęła się do Swerve nie pochodziła z Curve, tylko z innych projektów, poszukujących nowych źródeł zwrotu. Kopiowanie projektów jest proste, budowanie społeczności i odpowiedzialnych inwestorów dokoła nich jest już trudniejsze.
UMA
To z derywatów DeFi, czyli instrumentów pochodnych operujących na rynku zdecentralizowanych finansów. Projektowi UMA bliżej było do bycia wyrocznią (oracle) niż do serwisu typowego dla kategorii DeFi.
Uma to platforma open source do finansowych smart kontraktów na Ethereum, które nie muszą charakteryzować się natychmiastową lub ciągłą wyceną. Infrastruktura skład się z dostępnych wzorców smart kontraktów i mechanizmu weryfikacji danych. UMA umożliwia również tworzenie syntetycznych tokenów.
Ren
Gdyby podsumować działanie Ren jednym słowem, byłoby to: wrapping. Ren to otwarty protokół, który umożliwia transfer wartości pomiędzy blockchainami. Podstawowym produktem jest RenVM, która umożliwia połączenie i działanie pomiędzy różnymi platformami DeFi.
Jednym z potencjalnych zastosowań dla Ren jest obsługa transakcji wymagająca większego stopnia poufności, niż zwykłe transakcje w łańcuchu ETH.
WBTC
WBTC to most pomiędzy Bitcoinem i Ethereum. Wrapped BTC to kolejny projekt, którego wartość całkowita przekroczyła miliard dolarów.
Aby utworzyć WBTC wystarczy wysłać BTC to BitGo, który przetrzymuje je w imieniu właściciela i emituje w jego imieniu token ERC-20 w sieci Ethereum. Najważniejszą korzyścią z tego działania jest zaprzęgnięcie Bitcoinów do pracy i uzyskanie z nich realnej stopy zwrotu, dzięki przykładowo dostarczaniu płynności.
Przykładowym, innym arbitrażem, który jest dostępny dla inwestorów jest chociażby identyfikowanie momentów, w których WBTC jest droższy niż BTC. Można wtedy wysłać BTC do BitGo, wyemitować WBTC i sprzedać je na platformie DeFi / DEX, kasując różnicę do kieszeni.
Przenoszenie wartości pomiędzy blockchainami jest z pewnością obszarem, który warto obserwować.
Podstawowe źródła informacji DeFi
Gdzie szukać ogólnych stawek? Pojawiły się już agregaty, które pokazują stopy zwrotu i wiele innych, użytecznych informacji.
Fantastycznym źródłem wiedzy o DeFi jest platforma Messari oraz wielu innych analityków, z których wiedzy i opracowań korzystaliśmy.
Co to jest market making? Definicje DeFi
Market making to dostarczanie za opłatą płynności na rynek. Market makerzy zarabiają na:
- opłatach od zlecających market making (np. tych, którzy emitują walutę)
- okazjach na zarobek od giełd (promocje, oferty, darmowe tokeny)
- spread w codziennych transakcjach przy market makingu
Ze względu na to, że najczęściej będzie to trzecia opcja, warto zagłębić się w jej naturę. Codzienny market making to napotykanie transakcji robionych przez poinformowanych oraz niedoinformowanych.
Market maker powinien zarabiać na niskim spreadzie na transakcjach niedoinformowanych, a unikać dużych transakcji z poinformowanymi. Identyfikacja tych dwóch typów ruchu jest trudna.
Jeśli chcesz dołączyć do grona market makerów, koniecznie zapoznaj się z tym raportem o inwestowaniu w DeFi.
Zagrożenia DeFi
Po pierwsze, warto pamiętać, że mechanika działania tokenów zawsze podlega potencjalnym zmianom, które zależą do zarządzającego zespołu. Dotyczy to również tokenów governance, takich jak COMP lub UNI.
Tak samo jak wejście Venture Capital w finansowanie projektu oznacza zwykle wzrost jego wyceny, tak samo rezygnacja lub wstrzymanie finansowania może doprowadzić do gwałtownej przeceny.
Jak podsumować zagrożenia DeFi? Warto zwrócić uwagę na następujące kategorie:
- błędy w kontraktach,
- błędy w konfiguracji platform,
- nieopłacalne opłaty transakcyjne lub zatkany blockchain,
- błąd wyroczni,
- błędy w automatyzacji.
Oprócz praktycznych błędów mamy jeszcze otoczenie, które może namieszać:
- regulacje, np. SEC,
- szybkie zapełnienie rynku, przez co nowy kapitał zostanie wypchnięty poza margines zysku,
- spadek dostępnego kapitału do ryzykownych inwestycji,
- wielki błąd lub kaskada błędów, która doprowadzi do likwidacji rynku (zw. z bezpieczeństwem, stopami zwrotu, wyceną, etc.),
- nieudana transformacja technologii w komercyjną wartość.
Dalsze trendy DeFi
Jakie obszary mają potencjał zysku lub rozwoju technologii? Za Messari, jednym z nich jest blockchain querying, czyli technologie komunikacji z blockchainem i jego API. Kolejny ekosystem do zagospodarowania to blockchain of gaming and collectibles, a kolejnym Internet of Things, gdzie rozwijane jest kilka projektów z wielkim potencjałem (Helium, Handshake, IOTA)
Jak będzie wyglądał krajobraz DeFi, gdy dokonają się automatyzacje na rynku? Z pomocą przychodzą analitycy Messari:
Agregatory DeFi będą bramą do miejsc, w których znajdują się zwroty powyżej tych, które oferują bankowe stopy procentowe.
Jak wziąć udział w rewolucji DeFi?
Temat blockchain stał się zbyt skomplikowany, aby ktoś, nawet zajmując się tym zawodowo, ogarniał temat w całości. Warto jednak śledzić najważniejsze projekty i challengerów, którzy namieszają w stawce. DeFi jest dopiero na pierwszym etapie, a ci, którzy w DeFi inwestują są z pewnością early adapters-ami. Któryś z projektów ma szansę wykroić sobie wielki udział w bardzo lukratywnym rynku.