Liberty Silver Dollar z 1794 roku, typ “Flowing Hair”, w gradingu PCGS SP66 to najdroższa moneta świata. Moneta podróżuje po świecie i jest wystawiana w różnych krajach. Jest to najdrożej sprzedana moneta w historii, w 2013 roku osiągnęła na aukcji Stack’s Bowers, która miała miejsce 24 stycznia 2013 oszałamiającą kwotę $10,016,875.
Historia monety tłumaczy, dlaczego jest taka interesująca dla kolekcjonerów i wzbudza tak intensywne emocje. Eksperci wierzą, że jest to jedna z pierwszych (fizycznie!) wybitych jednodolarówek w historii USA. Wśród amerykańskich ekspertów to historyczny artefakt. Co o tym świadczy?
- stan zachowania, który jest wynikiem specjalnego traktowania od samego początku istnienia monety (trafiła od razu do kolekcji, nie ma znaków zużycia lub przebywania w worku z innymi monetami),
- moneta została przygotowana w bardzo szczególny sposób. Najpierw została uzupełniona srebrem (“plugged”), a następnie spiłowana, najprawdopodobniej w celu zachowania rządowego standardu zawartości srebra,
- pierwszy “strike” potwierdza to, że awers i rewers monety nie jest przesunięty. Standardowo monety amerykańskie mają rewers odwrócony o 180 stopni. Kolejne egzemplarze tego typu zostały już wybite poprawnie (czyli prawdopodobnie stemple zostały wyjęte i dostosowane).
Garść liczb i szczegółów:
- Grading PCGS: #86851 SP66 (Specimen)
- Średnica: 40 mm
- Waga: 27 g
- Designer: Robert Scot
- Krawędź literowana: HUNDRED CENTS ONE DOLLAR OR UNIT
Skąd pochodzi nazwa? Moneta była od 1947 w kolekcji Willa W. Neil, a następnie przez kilka dziesięcioleci w kolekcji Amona Cartera Jr. Ostatnim właścicielem, który znalazł się w nazwie na slabie podczas gradingu to Steve Contursi (lata 90-te). Moneta zmieniała ręce jeszcze kilkakrotnie, w tym w 2010 roku za ponad 7 milionów dolarów.
Kolekcjonowanie to częściowo respekt i ciekawość dla historii, która zaklęta jest w przedmiotach, częściowo chęć posiadania, chęć zysku, a częściowo chęć wywołania uśmiechu na twarzy na widok wartościowego i ciekawego przedmiotu. U numizmatyków takie reakcje wywołują monety, a ta, “najdroższa moneta świata”, to wiele powodów do ciekawości, uśmiechu, i motywacji do dalszego zdobywania wiedzy o amerykańskich monetach. Najdroższą monetę świata mieliśmy okazję zobaczyć w Warszawie w lutym 2016 roku.
O tym, że najdroższa moneta pojawi się w Warszawie dowiedziałem się przypadkiem, dzień przed wystawą, z jednego z portali finansowych. Artykuł stwierdzał, że 1794 Flowing Hair Liberty będzie przez kilka dni do oglądania na Zamku Królewskim. Do odwiedzin zachęcał szef Skarbnicy Narodowej, Adam Zieliński, mówiąc, że moneta osiągnęła na aukcji w 2013 roku rekordową sumę 10 milionów dolarów. Dodatkową atrakcją była warta 4 miliony dolarów kopia amerykańskiej deklaracji niepodległości.
Gdzie, kiedy, jak?
Szybkie sprawdzenie – moneta będzie dostępna przez trzy dni 16-18 lutego. To wtorek – czwartek, godziny ekspozycji to 10-16, więc termin niedostępny dla pracujących… Zamek Królewski mam blisko i w dodatku wstęp jest bezpłatny. Organizator to firma, która zajmuje się głównie dystrybucją przeciętnej jakości numizmatów w agresywnym modelu sprzedażowy – mam nadzieję, że nie będą nic sprzedawać ze swojego asortymentu… Wydarzenie doprawdy niecodzienne i nie mogę go odpuścić.
Zrobiłem pobieżny przegląd literatury na temat tego znaleziska. Nic na okładkach pism, Bowers w “High profits” nie wspomina tego egzemplarza, “Guide to coin grading and counterfeit detection” mówi tylko ogólnie o tym typie, że jest słabo wybita, etc. “The Expert’s guide…” Bowersa powiedział więcej – pół strony szczegółowych informacji o tym typie:
- Mint Act z 2 kwietnia 1792 ustalił, że srebrny dolar będzie najwyższym nominałem srebrnych monet, jednak bicie nie rozpoczęło się przed 1794 z powodów logistycznych (“no surety bonds for certain Mint officials”),
- pierwsze monety $1 były produkowane za pomocą “screw press”, służących do bicia jednocentówek – z powodu braku większych urządzeń,
- wszystkie znane jednodolarówki z 1794 roku noszą ślady potwierdzające pochodzenie z jednej pary matryc (czy stempli?) – Bowers używa stwierdzenia “single pair of dies”)
Tyle na razie pan Bowers. Moneta, która przyjechała do Warszawy jest podpisana “Neil/Carter/Contursi”, Silver Plugged, nosi grading SP66 , potwierdzony zielonym stickerem. Więcej o tej konkretnej monecie w osobnym wpisie…
Na Zamku Królewskim
Zdecydowałem się na wizytę w środę rano, mając nadzieję na mniejszą liczbę osób, niestety przeliczyłem się. Wystawa cieszyła się sporym zainteresowaniem, głównie gości Zamku Królewskiego, którzy schodzili do sali przy okazji. Dzień był piękny, więc poranny spacer do Zamku Królewskiego to była przyjemność.
Pobrałem bezpłatny bilet ewidencyjny i po krótkiej wizycie w szatni byłem gotowy na spotkanie z obsługą, żołnierzami i monetami.
W jednej sali z monetą wartą 10 milionów dolarów
Na początek zaskoczenie – monety są jedyną ekspozycją w wielkiej sali. Widzę cztery gabloty, oprócz zapowiedzianej monety jest również kolekcja złotych monet amerykańskich i srebrnych monet amerykańskich – wszystkie typy.
Jedna taka szansa na sto lat
Było warto. Profesjonalnie zorganizowana wystawa, darmowe, bezproblemowe wejście i dobra organizacja, która pozwalała spędzić wystarczająco czasu przy interesujących eksponatach. Z minusów – bardzo trudno robić zdjęcia przez szyby (odbicia, zabrudzenia). To jednak nie psuje doświadczenia – oby częściej! Mam nadzieję, że ocieplenie stosunków polsko-amerykańskich zaowocuje kolejnymi wystawami;)
