Kopanie kryptowalut stało się w czasie gorączki kryptowalutowej w Polsce niemalże sportem narodowym. Inwestorzy, zdobywający swoje wydobywcze szlify na kartach graficznych lub urządzeniach Antminer podczas boomu, w większości zaprzestali kopania kryptowalut. Tylko niektórzy rozbudowali swoje szafy o większą liczbę kart graficznych lub modułów ASIC. W artykule przybliżamy podstawy jak kopać kryptowaluty.
Wciąż nie ma w sieci dokładnych poradników na czym polega kopanie kryptowalut. Początkującym jest trudno w ogóle znaleźć odpowiedź na pytanie o co chodzi z kopaniem kryptowalut? Dla tych, którzy chcą szybko zacząć kopać kryptowaluty na komputerze i GPU, a ominął ich poprzedni cykl, prezentujemy dokładną instrukcję krok po kroku kopania kryptowalut za pomocą karty graficzniej GPU.
Jak kopać kryptowaluty na komputerze? Szybki start
W skrócie (tldr;), domowa koparka kryptowalut:
- kup tanio kartę graficzną (my wybraliśmy RX480), najlepiej korzystając z przeceny na rynku kryptowalut
- zainstaluj ją i skonfiguruj na komputerze stacjonarnym, do którego masz stały dostęp
- użyj jednego z dostępnych pooli (my wybraliśmy Nanopool) i wydobywaj Monero, Ethereum Classic (nasz wybór), Sia, Electroneum, Pascal, Zilliqa, Metaverse, Ubiq lub inną kryptowalutę, która się opłaca
- regularnie sprawdzaj postępy i rozwiązuj problemy, zbierając wykopaną kryptowalutę
Najpierw, o co chodzi z kopaniem kryptowalut?
Czy to dobrze, że każdy, kto ma komputer lub smartfona może dołączyć do rewolucji blockchain? W teorii tak, co potwierdza reakcja świata na Bitcoina i resztę projektów. Sprawdzamy, jakie są możliwości dołączenia do cyfrowej rewolucji poprzez kopanie kryptowalut.
“Łańcuch bloków” stanowi w tej rewolucji konkurencję dla banków, ubezpieczycieli, analityków, prawników, przynosząc ogólnoświatowy system oparty o zaufanie do kryptografii. A dołączyć można w miarę prosto: podłączając do sieci swoją koparkę kryptowalut.
Zmienia się fokus. Z wysoko wyspecjalizowanej organizacji, skupiającej wyselekcjonowane jednostki, utrzymujące drogą usługę na zamkniętym technologicznie sprzęcie i oprogramowaniu. Docelowo, na zdecentralizowane, oparte o otwarty kod źródłowy środowisko, w którym każdy, nawet na domowym komputerze może wziąć udział w utrzymywaniu rozproszonej struktury.
O co chodzi z kopaniem kryptowalut?
To po prostu potwierdzanie transakcji w rozproszonej bazie danych. Na przykładzie Bitcoina, w każdej sekundzie, do komputerów-węzłów sieci Bitcoin spływają nowe transakcje. Raz na jakiś czas, w przypadku BTC to 10 minut, wszystkie poprawne transakcje są zamykane w tzw. bloku i dołączane do księgi z transakcjami.
Za dokonanie tej operacji, koparka Bitcoin, która to zrobiła, otrzymuje nowo utworzone Bitcoiny. Czy żeby kopać kryptowaluty trzeba utrzymywać specjalistyczny węzeł w sieci? Niekoniecznie, można dołączyć do zautomatyzowanej grupy, która łączy siły w operacji potwierdzania transakcji (tzw. poole).
Prywatna koparka kryptowalut
Co można zrobić, żeby się dołączyć? Jest kilka możliwości.
Czy to łatwe? Zależy od tego, ile chcemy poświęcić wysiłku.
Kopanie kryptowalut ma już ponad 10 lat, więc wypracowane rozwiązania są dostępne również dla osób, które nie chcą mieć wiele wspólnego z algorytmami i serwisowaniem drogiego sprzętu.
Najłatwiejsze opcje są następujące:
- Kopanie kryptowalut na domowym komputerze za pomocą karty graficznej
- Kopanie kryptowalut na specjalistycznym sprzęcie
Kopanie kryptowalut na komputerze kartą graficzną
To jeden z popularniejszych sposobów na zarobienie kryptowalut, choć większość mocy obliczeniowej jest wykorzystywana do kopania altcoinów, takich jak Ethereum Classic czy Monero.
Potencjalny zysk zależy mocno od przecenionych spadkami cen kryptowalut kart graficznych. Im taniej uda się kupić sprawne GPU, tym szybciej uzyskamy pozytywny zwrot z inwestycji w sprzęt i prąd. W sytuacji, gdy rynek jest rozgrzany, a ceny kart graficznych wysokie, możemy zapomnieć o zyskach.
Kopanie kryptowalut na dedykowanych urządzeniach
Dla inwestorów, którzy są zdecydowani na większą inwestycję, czeka do podjęcia odpowiedzialna decyzja. Skoncentrowanie się na jednym typie koparek kryptowalut ma wiele korzyści związanych z zakupem, obsługą i serwisowaniem.
Jeśli zainwestują w kopanie Bitcoinów, muszą kupować sprzęt ASIC, najlepiej bezpośrednio od chińskich producentów. Największe firmy, które produkują dedykowane koparki to Bitmain lub Avalon. Czasy, gdy popyt na te urządzenia był ogromny, a trudność zmieniała się w tempie uniemożliwiającym określenie stopy zwrotu, już minęły. Można w miarę bezpiecznie założyć, że zakupiona koparka Bitcoinów zwróci się w ciągu kilku lat.
Jeśli z kolei inwestor chce zainwestować w kopanie kryptowalut innych niż Bitcoin, najczęściej decyduje się na zakup koparki kryptowalut opartej o karty graficzne. Koparki GPU dostarczają firmy Nvidia i AMD, a inwestorzy umieszczają je na stelażach z dodatkowym chłodzeniem. Często można spotykać zestawy składające się z 6 i więcej kart, dzięki czemu można zoptymalizować zasilanie.
Jaka jest opłacalność kopania kryptowalut?
Czy warto kopać kryptowaluty? Zależy jaki aspekt rozważamy.
Technologiczny: zdecydowanie tak, bierzemy udział w rewolucji, która zmieni wiele branż. Nie wiadomo, gdzie i kiedy mogą przydać się umiejętności konfigurowania i utrzymywania węzła w technologii blockchain.
Finansowy: na to pytanie odpowiedzą obliczenia potencjalnego zysku względem ryzyka. Należy wziąć pod uwagę trudność kopania kryptowaluty i jej przewidywany wzrost. Odjąć przestoje wynikające z awarii, doliczyć zużycie sprzętu. Dodać korzyści związane z faktem, że wykopane kryptowaluty są przyjazne anonimowości.
Pierwszy krok został już wykonany. Wiesz już o co chodzi.
Przejdźmy zatem do konfiguracji kopania kryptowalut na własnym komputerze, na GPU.
Wybierz dobrą kartę graficzną do kopania kryptowalut
Która karta graficzna nadaje się do kopania kryptowalut? Jednym z najważniejszych parametrów jest ilość pamięci RAM: potrzeba co najmniej 4 GB co najmniej 8 GB ze względu na rozmiar plików DAG. Można co prawda zmusić karty 4 GB do pracy, na przykład łącząc ją z kartami 8 GB w rig. Potrzeba do tego systemu operacyjnego Linux i trochę wiedzy operacyjnej.
My wybraliśmy do testów kartę graficzną z rodziny RX480, która została kupiona rok temu do gier, ale z braku czasu nie została wcześniej nawet rozpakowana. Taka karta graficzna kosztuje kilkaset dolarów.
Jakie dodatki są potrzebne do kopania kryptowalut kartą graficzną? Na pewno będzie potrzebny kabel HDMI oraz monitor. Na szczęście pracujemy na ogólnodostępnym komputerze desktop, więc nie potrzebujemy konfigurować zdalnego dostępu.
Jak kopać kryptowaluty kartą graficzną z 4GB?
Problem z kartami graficznymi posiadającymi jedynie 4GB wynika z konstrukcji algorytmu. DAG, czyli Directed Acyclic Graph to kluczowy plik dla kopania ETC. Rozmiar pliku DAG rośnie z czasem, a cykl przyrostu jego wielkości wynosi 100 godzin, lub 30k bloków. Plik DAG musi zostać załadowany do pamięci karty graficznej podczas kopania kryptowalut. Jeśli karta graficzna nie ma wystarczająco VRAM, kopanie nie jest możliwe.
Koniec końców zarówno ETH Proof of Work, jak i ETC (pod koniec 2020) (ETC jednak pozwala!) przestaną być możliwe do wydobycia na kartach 4 GB, w okolicach bloku 11 520 000. Jak temu zaradzić? Jest parę sposobów:
- Przestaw się na system operacyjny Unix
- Dodaj parametr -rvram 1 do Extra Launch Parameters w NiceHash Miner dla Phoenix Miner.
- Dodaj parametr -eres 0 do Extra Launch Parameters w NiceHash Miner dla Claymore Miner.
- Dodaj 8GB GPU do swojego rig-u. Przejmie ono rolę trzymania w pamięci pliku DAG, umożliwiając pracę kartom 4GB.
Znajdź więcej szczegółów na stronie NiceHash.
Developerzy ETC zdecydowali się na zmiany w algorytmie. Dzięki zmniejszeniu pliku DAG nie tylko karty 4 GB mogą wciąż kopać ETC! Mogą to robić również karty 3 GB.
Nie tylko Ethereum Classic do kopania
W przyszłości będzie trzeba przestawić się na mniej popularne kryptowaluty. Niektóre projekty działające na tym samym algorytmie co ETC to: Expanse, Ubiq, Metaverse, Soilcoin, QuarkChain, Callisto, Dubaicoin, Nilu, Akroma, Pirl, Ellasium, MusiCoin, Mix Blockchain, ETHO i Zilliqa.
Pełną listę walut wraz z bardzo użytecznymi danymi można znaleźć na MinerStat.
Czy do kopania Ethereum Classic wystarczy zwykły komputer stacjonarny?
Tak, kopanie kryptowalut na komputerze jest OK! Jak się okazuje, zwyczajny komputer stacjonarny z dobrym zasilaczem (600W w naszym przypadku) jest wystarczający zarówno do łatwej instalacji i konfiguracji, jak i długotrwałego kopania. Jest to zdecydowanie najważniejszy czynnik, ponieważ gros wydobytej kryptowaluty zależy od czasu bezproblemowego funkcjonowania zestawu.
Instalacja przebiega bezproblemowo na komputerze z systemem Windows 7 / Windows 10. Najpierw warto zaktualizować system do najnowszej wersji i zainstalować rekomendowane poprawki. Trzeba też upewnić się, że na płycie głównej jest dostępny slot karty graficznej PCI-Express, bez którego koparka kryptowalut nie będzie miała najważniejszego komponentu.
Kartę graficzną instalujemy przy wyłączonym komputerze i zasilaczu. Przed instalacją warto rozładować ładunek elektryczny, który mógł zgromadzić się na metalowej obudowie. Do ustabilizowania karty służy dźwignia przy złączu.
Zwróć również uwagę na metalową końcówkę slotu w obudowie, z której należało usunąć zaślepkę. Metalowa wypustka służy do ustabilizowania drugiego, metalowego końca karty graficznej (pasuje dokładnie w otwór końcówki GPU).
Podłącz zasilanie do karty, zwracając baczną uwagę na kształt odpowiednich końcówek. Na szczęście trudno się pomylić.
Jak skonfigurować kopanie kryptowalut na karcie graficznej?
Po włączeniu komputera obserwujemy ekran logowania i upewniamy się, czy karta została rozpoznana przez system. Potencjalne problemy, jakie możemy napotkać to:
- wtyczka zasilania płyty głównej wysunęła ze złącza podczas wkładania karty graficznej (komputer wtedy się nie włączy)
- karta graficzna jest za słabo wciśnięta do złącza
- niedokładnie włożona wtyczka zasilania karty graficznej
Aby sprawdzić, czy karta graficzna została poprawnie rozpoznana, sprawdź systemową listę urządzeń lub przejrzyj listę w programie do monitorowania podzespołów.
Lista instrukcji krok po kroku konfiguracji karty graficznej do kopania kryptowalut:
- Program do kopania kryptowalut na karcie graficznej
- Program do monitorowania karty graficznej i podzespołów podczas wydobycia kryptowalut
- Skrypt do kopania kryptowalut na karcie graficznej
- Komendy systemowe potrzebne do startu i zatrzymania kopania kryptowalut na karcie graficznej
- Monitorowanie i sprawdzanie postępów kopania kryptowalut na karcie graficznej
Program do kopania kryptowalut na karcie graficznej
Najprostszym programem do kopania kryptowalut na karcie graficznej jest Claymore. Nieprzebrana kopalnia wiedzy o tym minerze znajduje się na forum bitcointalk. Jest naturalnie więcej skryptów do kopania kryptowalut, naszym priorytetem jest prostota i łatwość konfiguracji koparki.
Najnowszą wersję, dedykowaną do rekomendowanego przez nas poola Nanopool można znaleźć na githubie.
Program do monitorowania karty graficznej i podzespołów podczas wydobycia kryptowalut
Open Hardware Monitor to program, który okaże się bardzo przydatny na wypadek problemów, które z pewnością pojawią się podczas długoterminowego utrzymywania koparki kryptowalut. Warto zainstalować go już na samym początku, co często pozwoli na uniknięcie podstawowych błędów, związanych na przykład z przegrzewaniem się podzespołów.
Konfiguracja skryptu do kopania kryptowalut na karcie graficznej
Dla ułatwienia, rekomendujemy użycie automatycznego konfiguratora na stronie poola: nanopool.org. Wygodny interface wygeneruje pliki konfiguracyjne, które wystarczy jedynie podmienić w rozpakowanym katalogu ze skryptem do wydobycia.
Prowadząc wydobycie na komputerze stacjonarnym z systemem Windows, potrzebujemy zaznajomić się z linią komend. Włączamy ją poprzez wpisanie komendy w menu start:
cmd
po czym wybieramy cmd.exe. Udajemy się do katalogu, gdzie rozpakowaliśmy miner, w naszym przypadku to katalog “mining”, który znajduje się w katalogu gpu na dysku C:
cd C:\gpu\mining
Standardowa konfiguracja minera pozwala na szybkie rozpoczęcie wydobycia, w naszym przypadku zdecydowaliśmy się na kopanie Ethereum Classic. Wystarczy podać swój adres i opcjonalnie adres e-mail, który będzie służył do otrzymywania powiadomień oraz hasło do ewentualnych zmian. Dobrą radą jest ustawienie adresu e-mail, chociażby w celu zmniejszenia limitu wypłat.
Konfiguracja, którą trzeba podmienić w katalogu skryptu, znajduje się w pliku epools.txt
i wygląda następująco:
POOL: etc-eu2.nanopool.org:19999, WALLET: 0x06ce95bc2992e39b0857283e2a9beaac0e11f968.gpu/123456, PSW: x, WORKER: gpu, ESM: 0, ALLPOOLS: 0
POOL: etc-asia1.nanopool.org:19999, WALLET: 0x06ce95bc2992e39b0857283e2a9beaac0e11f968.gpu/123456, PSW: x, WORKER: gpu, ESM: 0, ALLPOOLS: 0
POOL: etc-us-east1.nanopool.org:19999, WALLET: 0x06ce95bc2992e39b0857283e2a9beaac0e11f968.gpu/123456, PSW: x, WORKER: gpu, ESM: 0, ALLPOOLS: 0
POOL: etc-us-west1.nanopool.org:19999, WALLET: 0x06ce95bc2992e39b0857283e2a9beaac0e11f968.gpu/123456, PSW: x, WORKER: gpu, ESM: 0, ALLPOOLS: 0
POOL: etc-jp1.nanopool.org:19999, WALLET: 0x06ce95bc2992e39b0857283e2a9beaac0e11f968.gpu/123456, PSW: x, WORKER: gpu, ESM: 0, ALLPOOLS: 0
POOL: etc-au1.nanopool.org:19999, WALLET: 0x06ce95bc2992e39b0857283e2a9beaac0e11f968.gpu/123456, PSW: x, WORKER: gpu, ESM: 0, ALLPOOLS: 0
123456
to miejsce na e-mail, jeśli oczywiście chcesz go podawać.
Plik start.bat
powinien zawierać podstawową konfigurację karty graficznej. Możesz stworzyć plik start.bat
, wklejając konfigurację do pliku start.txt
, po czym zmienić mu rozszerzenie na .bat
:
setx GPU_FORCE_64BIT_PTR 0
setx GPU_MAX_HEAP_SIZE 100
setx GPU_USE_SYNC_OBJECTS 1
setx GPU_MAX_ALLOC_PERCENT 100
setx GPU_SINGLE_ALLOC_PERCENT 100
EthDcrMiner64.exe -epool etc-eu1.nanopool.org:19999 -ewal 0x06ce95bc2992e39b0857283e2a9beaac0e11f968.gpu/gpu/123456 -mode 1
Powyższe pliki znajdziesz w katalogu, do którego został rozpakowany miner Claymore.
Pamiętaj, żeby podmienić adres ETC w konfiguracji na taki, który kontrolujesz! Jeśli jeszcze nie masz portfela Ethereum, sprawdź jak zdobyć adres ETC. Rekomendujemy użycie automatycznego generatora konfiguracji, który znajduje się na stronie NanoPool. Jak szybko wystartować wydobycie ETC?
Po pierwszym włączeniu kopania Windows Firewall poprosi o akceptację skryptu, na co należy wyrazić zgodę.
Komendy do rozpoczynania i przerywania wydobycia kryptowalut na karcie graficznej
Aby rozpocząć wydobycie ETC wystarczy wpisać w otwartym przez nas wcześniej oknie komendę start.bat
. Przypominamy jeszcze raz, żeby linia komend znajdowała się w katalogu skryptu do wydobycia. Zawartość katalogu można sprawdzić komendą dir
.
Do natychmiastowego przerwania wydobycia używa się skrótu klawiszowego ctrl-c
. W linii komend powinno pojawić się potwierdzenie: Quit...
Użyteczną metodą przyspieszania pracy z linią komend jest uzupełnianie ścieżki klawiszem tab
, a po szybkim sprawdzeniu stanu wydobycia można zablokować ekran skrótem klawiszowym Windows-L
.
Monitorowanie i sprawdzanie postępów kopania kryptowalut kartą graficzną
Jak monitorować kopanie kryptowalut na karcie graficznej? Do sprawdzenia średniego i aktualnego hashrate wystarczy zalogować się do poolu i sprawdzić wykres. Wystarczy wpisać w przeglądarkę stronę poola z adresem ETC, który ustawiliśmy w konfiguracji: https://etc.nanopool.org/account/wklej-tu-twoj-adres-etc
Do zmiany progu wypłaty należy w konfiguracji wpisać adres e-mail, który będzie służył jako hasło. Możliwość zmian w konfiguracji zostanie włączona, jak tylko koparka osiągnie odpowiednią reputację, która wzrasta wraz z przesłanymi share’ami.
Jeśli nie masz całodobowego dostępu do komputera stacjonarnego, warto rozważyć instalację programu TeamViewer. Dzięki niemu można uzyskać zdalny dostęp do pulpitu komputera i kontrolować sytuację w koparce bez monitora.
Czego warto się spodziewać wydobywając kryptowaluty kartą graficzną? Jak zarządzać swoimi oczekiwaniami? Spodziewaj się, że raz na jakiś czas wydobycie zostanie przerwane z błahego powodu. Najczęściej będą to krótkie przerwy w dostawie prądu, problemy zasilacza lub innego podzespołu. Takie problemy najczęściej rozwiąże restart komputera i ponowne włączenie skryptu. Możesz też czasem doświadczyć przerwania kopania ze względu na przegrzewanie się karty graficznej (może pomóc czyszczenie z kurzu) lub przeciążenie słabego zasilacza. Czasem zwykła awaria internetu i niedostępność sieci sprawi, że miner nie będzie wymieniał się danymi z poolem, co skutkuje przerwą w kopaniu.
Ile zarobisz na kopaniu kryptowalut kartą graficzną – opłacalność kopania kryptowalut?
Teraz, kiedy wiesz już więcej o tym, na czym polega kopanie kryptowalut, można policzyć potencjalne zarobki. Jeśli korzystasz z przeciętnej wydajności karty graficznej, tak jak my, i w dodatku nie masz ochoty spędzać 24h na dobę monitorując wydobycie, to efekty będą… od średnich do “OK”. W dobrym miesiącu można wykopać około 1-1.2 ETC
W najlepszych pod względem kursu okresach dla tej waluty, oznaczało 100 – 150 złotych. Jeśli ktoś zaczął jeszcze wcześniej, kiedy trudność była mniejsza, mógł liczyć na większe wydobycie po niższej cenie.
Kolejny rok po pęknięciu bańki cenowej to stagnacja trudności oraz powolne spadki cen, które wypłoszyły z branży poszukiwaczy szybkiego zysku. Przychody rzędu kilkudziesięciu złotych z jednej karty graficznej często nie pozwalały na zwrot pieniędzy wydanych na prąd.
Trudność wydobycia stale maleje. Wraz z wyłączeniem prawie wszystkich kart o pamięci 4GB wrócą znowu czasy, gdy jedną kartą będzie można wydobyć kilka ETC miesięcznie. Była to również dobra szansa na tani zakup dobrych kart graficznych!
Aby pokryć koszty prądu, warto sprzedać wykopane ETC na bezpiecznej giełdzie kryptowalut z najniższymi prowizjami. Ceny kryptowalut ustabilizowały się na wysokim poziomie.
Powodzenia w konfiguracji i w kopaniu kryptowalut na komputerze! Podzielcie się w komentarzu waszymi opiniami i doświadczeniami. Jeśli dopisze Ci szczęście, możesz liczyć na długie okresy bez potrzeby rozwiązywania problemów. Co powiesz na… prawie 600 godzin bez przerwy?
Nawet nie wiedziałem, że jest taka możliwość. Chyba za mało wiem o tych kryptowalutach.
po odpaleniu pliku start.bat dostaję komunikat: “No AMD OPENCL or NVIDIA CUDA GPUs found, exit”. Mam kartę intel hd graphics 520, która wg programu Open Hardware Monitor wspiera OpenCL. Jakaś rada?
Dzięki super instrukcja.
Rafał komunikat jest jasny – kup kartę graficzną a nie badziew intela do wyświetlania grafiki
dobry wątek – polecam obecnie kopać cryptonight heavy np haven
Czy na GT 940 Mx 4gb da się coś wykopać.