FTX to była platforma kryptowalutowa dedykowana dla aktywnych inwestorów i spekulantów. Jej hasło przewodnie to “zbudowana przez traderów, dla traderów”. Jak się okazało, środki z giełdy FTX… zniknęły. Jak do tego doszło?
W listopadzie 2022 giełda FTX doświadczyła kryzysu płynności. Oznacza to, że w zasobach giełdy znajduje się zbyt mało BTC i innych walut, aby zapewnić działanie wymiany kryptowalut, tradingu oraz wypłat.
Wartość tokenów FTT spadła z około $24 do $1-$4. Trading na giełdzie zamarł i ludzie rozpoczęli wypłaty, co pogorszyło jeszcze sytuację. Sam założyciel, SBF, dysponuje prywatnym majątkiem, który pozwala zapanować nad sytuacją. Niestety, kapitał ulokowany w FTT nie jest rozwiązaniem problemów. Próba sprzedaży zbyt dużej liczby FTT obniżyłaby jego cenę do zera. Potrzeba było zatem kapitału z zewnątrz, a szacunki mówią nawet o 8 miliardach dolarów.
Niestety, nikt nie zdecydował się na dostarczenie płynności do spółek, które okazały się fatalnie zarządzane. Brak kontroli nad kapitałem, brak dobrych praktyk biznesowych to tylko część zarzutów.
Jak doszło do katastrofy FTX?
Sam Bankman-Fried okazał się twarzą biznesu, która nie wyglądała tak, jak spodziewali się inwestorzy, depozytariusze i osoby z zewnątrz. Co było nie tak?
- SBF posiadał dwa filary: giełdę FTX oraz firmę tradingową Alameda Research. Ich finanse były połączone na wiele toksycznych sposobów, co nie powinno się zdarzyć w prawidłowo zarządzanych przedsiębiorstwach.
- Bilans firmy Alameda opierał się na tokenach FTT, które nie stanowiły sensownego zabezpieczenia ze względu na ryzyko utraty wartości.
- Alameda mogła liczyć na specjalne traktowanie w kwestii zarządzania ryzykiem i nie podlegała zasadom likwidacji pozycji w przypadku wielkich strat. Stanowiło to sekretną, nieuczciwą przewagę względem innych graczy.
- Słaba instytucjonalna kontrola, w tym audyty firm księgowych. Dużo zapewnień executives było brane “na wiarę”.
- Pożyczki właścicielskie na “wieczne nieoddanie”, domniemane niepłacenie podatków przez grupę kapitałową FTX (2020, 2021), niejasna struktura decyzyjna i kontrowersyjne praktyki finansowe, wreszcie agresywna polityka marketingowa mogą być traktowane jako wielkie znaki zapytania.
Sprzedaż tokenów FTT na rynku uruchomiła lawinę, która doprowadziła do odsłonięcia niedociągnięć, zaniedbań i błędów popełnionych przez prowadzących FTX.
11 listopada 2022 giełda FTX złożyła wniosek o start postępowania upadłościowego.
Konsekwencje upadku giełdy FTX
Duże straty poniosła Solana i jej ekosystem. Sam Bankman-Fried był wczesnym inwestorem w SOL i miał duży stack zarówno w tokenach Solana, jak i Serum.
BlockFi zostało dofinansowane przez FTX kwotą 400 milionów dolarów. FTX miała również opcję nabycia BlockFi za kolejne 240, ale ta transakcja raczej nie dojdzie do skutku.
W artykule o inwestycjach FTX na Coindesk można znaleźć więcej powiązań.
Tutaj z kolei raport Q3 o inwestycjach Venture Capital w branżę blockchain.
Czy można było przewidzieć upadek FTX?
Jak zwykle w takich przypadkach, po fakcie nastąpił wysyp short-sellerów oraz doom-sayerów mówiących, że “wiadomo, że tak musiało się stać”. Niestety, nie było to jasne. Sam Bankman-Fried do końca komunikował, że z finansami jego imperium jest wszystko w porządku. Regularnie współpracował z prawodawcami w USA i lobbował za prawem dotyczącym projektów blockchain. Większość tego, co mogło stanowić ostrzegawcze sygnały, występowało wcześniej nie tylko w tradycyjnych finansach, ale też w projektach, które mają zdrowe fundamenty. Szczególnie trudne do rozpoznania było to dla zwykłych użytkowników, którzy nie mieli dostępu do audytów, dokumentów finansowych lub gospodarczego, białego wywiadu.
Na liście inwestorów w FTX są asy światowego inwestowania.
Najważniejsze fakty o giełdzie FTX
Jak pisaliśmy wcześniej o FTX?
W branży spekulantów kryptowalutowych była uważana za godnego konkurenta dla Binance i Coinbase. Świadczy też o tym zwiększający się wolumen transakcji. Giełda FTX oferowała konto, dzięki któremu otrzymuje się zwrot prowizji? Sprawdźmy, czy warto się nią zainteresować.
Jakie są najważniejsze korzyści z konta na FTX?
- Brak opłat za wypłaty kryptowalut (również znanego z wysokich opłat Ethereum, jeśli jesteś posiadaczem tokenów FTT)
- Dostęp do derywatów i opcji.
- Niskie opłaty: 0,02% (maker) lub 0,07% (taker) za transakcję. Obniżenie opłat jest możliwe dzięki posiadaniu tokenów FTT.
- Oprócz obniżenia opłat, FTT może również służyć jako zastaw, umożliwia zarabianie odsetek oraz wygrywanie NFT.
- Zwrot 5% opłat za samo założenie konta
Instrumenty pochodne do podstawowe narzędzie spekulanta. Derywaty są również dostępne na Binance, ale opcje to nowość, która jeszcze czeka na swój boom. FTX była tutaj innowatorem i liderem.
Czy konieczna jest weryfikacja KYC?
Tak. Należy podać w formularzu imię, nazwisko, datę urodzenia i kraj rezydencji.
“Zerowy” poziom weryfikacji nie wymaga jeszcze podzielenia się dokumentami z giełdą. Dopiero weryfikacja Level 1 wymaga wysłania do giełdy paszportu lub dowodu osobistego i potwierdzenia adresu. Trzeba to jednak zrobić, by dokonywać transakcji. Dokumenty weryfikuje zewnętrzna firma, a trwa to jedynie parę minut. Więcej szczegółów dotyczących KYC na FTX.
Weryfikacja jest konieczna, jeśli będziemy chcieli zrobić depozyt, handlować lub wypłacić środki.
Jak wpłacić pieniądze na FTX?
FTX przyjmuje przelewy, wpłaty kryptowalut, Paypal, karty debetowe i kredytowe.
Jak ułatwić sobie zarabianie pieniędzy?
Jest kilka strategii zarabiania na tradingu. Większość sprawdzonych strategii spekulacyjnych opisaliśmy w instrukcji jak używać boty tradingowe. Co ma szanse zadziałać w przypadku FTX?
Token FTT jest długoterminowym zakładem na sukces platformy. Jeśli wierzymy w jej rozwój i ciągłe zwiększanie liczby użytkowników i co za tym idzie również prowizji, inwestorzy kupują go i trzymają przez dłuższy okres.
Zarabianie na spekulacji. Jeśli czujesz się na siłach, aby wygrać z rynkiem, FTX było dobrym miejscem. Niskie opłaty i dobre rozwiązania dla traderów pomagały w przeprowadzaniu zyskownych transakcji.
Niskie opłaty przydadzą się nie tylko spekulantom, ale również zwykłym użytkownikom, którzy chcą wymienić kryptowaluty.
Wgłębiliśmy się w to, co oferowała FTX
Przejdźmy się przez najważniejsze aspekty giełdy FTX. Czy trzymając tam środki narażamy je na niepotrzebne ryzyko? Co daje posiadanie tokenu FTT i jak zmaksymalizować zyski?
Co warto wiedzieć o giełdzie dowodzonej przez SBF?
W sieci jest wiele informacji na temat inkorporacji spółki, m.in. Hong Kong, Bahamy, etc. Sama spółka FTX Trading Ltd jest inkorporowana w państewku Antigua i Barbuda, natomiast siedziba znajduje się na Bahamach. Na stronie giełdy można znaleźć więcej informacji na temat tej dość skomplikowanej struktury właścicielskiej.
Sam Bankman-Fried i Gary Wang to wywodzący się z Alameda Research założyciele giełdy. Skupiają się oni na dostarczeniu traderom najlepszego narzędzia do zarabiania pieniędzy. W skład usług dla spekulantów wchodzą zarządzanie zastawem, ułatwianie zarządzania pozycją spekulacyjną, zabezpieczanie procesu likwidacji pozycji oraz nowe emisje. Wśród wspierających ją celebrytów znajdują się m.in. znany amerykański sportowiec Tom Brady i jego żona, modelka Giselle Bundchen.
Token FTT
Token FTT to natywna kryptowaluta giełdy FTX. Jest on również notowany na giełdzie Binance. Kryptowaluta znajduje się wysoko w pierwszej setce tokenów pod względem kapitalizacji. W obiegu jest około 256 milionów FTT, natomiast maksymalna liczba tokenów FTT to 333 miliony. Warto pamiętać, że wartości te mogą ulegać zmianie.
Cena tokenów FTT od momentu, w którym rozwój giełdy przyspieszył wzrosła z $4 aż do $80. Następnie nastąpiło cofnięcie do $40, wraz ze spadkami na szerokim rynku kryptowalut.
Jakie korzyści przynosi token FTT?
Opłaty na FTX są generalnie niskie: 0,02% (maker) lub 0,07% (taker) za transakcję. Jeśli decydujesz się regularne zwiększanie swojego portfela tokenów FTT, możesz je jeszcze obniżyć. Szczegóły dotyczące opłat na giełdzie FTX.
W odróżnieniu od innych giełd kryptowalut, użytkownik nie ponosi opłat za wysyłkę kryptowalut do swojego portfela. Jest to totalnie odmienne podejście, ponieważ inne giełdy zarabiają na różnicy pomiędzy ich opłatą a realnymi kosztami wypłaty. Warto jednak zauważyć, że jeśli token FTT jest drogi, to zgromadzenie nawet 25 FTT może być kosztowne (np. parę tysięcy złotych).
Posiadanie FTT może również być źródłem pasywnego przychodu z odsetek. Jednym z programów to dystrybucja posiadaczom FTT 5% tokenów Serum. Użytkownicy mogą też czasem wygrać NFT.
Co można (było) zrobić dzięki giełdzie FTX?
Wymiana kryptowalut
FTX wspiera setki tokenów, które są denominowane w najważniejszych kryptowalutach: BTC, USDT i innych. Są również dostępne narodowe waluty, takie jak USD, GBP, EUR, itd.
Kryptowalutowe instrumenty pochodne i akcje
Derywaty są dostępne dla bardziej doświadczonych spekulantów. Dziesiątki dostępnych, płynnych rynków stanowią sporą zaletę i przyciągają wielu traderów. Dostępny jest wysoki lewar oraz elastyczne warunki zastawu i likwidacji. Są trzy typy kontraktów: index, perpetual i maturity.
FTX jest jednym z niewielu miejsc, gdzie można kupić stokenizowane akcje. Alibaba, Tesla czy indeksy największych giełd są tutaj dostępne do natychmiastowych zakupów. Warto jednak pamiętać, że są to syntetyki, czyli nie kupujemy samych akcji, tylko instrument imitujący ich kurs.
Na giełdzie można kupić również lewarowane tokeny na największe kryptowaluty (Binance niedawno ograniczyło ich dystrybucję). Warto również wspomnieć o tym, że drobna część opłat tradingowych jest kierowana na fundusz ubezpieczeniowy dla nieszczęśliwców, którym pozycja mocno rozjechała się ze stanem konta.
Kryptowalutowe opcje
Opcje, które oferuje FTX dostępne są na życzenie. Jest to spora różnica w porównaniu do innych rynków, w których utrzymuje się księgi ofert. W FTX wystarczy skonfigurować opcję (typ opcji, liczbę, cena strike price, data wygaśnięcia expiry date), a serwis po chwili zaoferuje nam opcję wraz z jej kosztem. Więcej o opcjach tłumaczy pomoc serwisu.
Istnieje też rynek opcji. Można wystawić “ofertę” limit price (może być ukryta!) w nadziei, że znajdzie się druga strona transakcji spośród innych użytkowników giełdy.
NFT na FTX
Jednym z większych newsów w kryptowalutowym światku było ogłoszenie przez FTX wsparcia dla NFT na platformie Solana. Przypominamy, że to Ethereum jest wciąż największą platformą dla Non-Fungible Tokens. Aktualnie widać, że to na amerykańskiej wersji serwisu FTX można tworzyć i sprzedawać NFT. Ta część serwisu pozostaje zatem w tyle za konkurencją.
Predykcje, czyli zakłady bukmacherskie
Ci, którzy grali kiedykolwiek u bukmachera, natychmiast zrozumieją o co chodzi. Można zakładać się o wynik wydarzeń sportowych lub politycznych. Jeśli sytuacja rozwinie się po myśli zakładającego się, otrzyma on nagrodę finansową zgodnie z oferowanym prawdopodobieństwem.
Zabezpieczenia giełdy
Giełda FTX podchodzi poważnie do zabezpieczeń. Oferuje standardowe opcje, takie jak podwójne uwierzytelnianie czy wymuszanie bezpiecznego hasła. Oprócz tego istnieją mechanizmy detekcji oszustw, przy współpracy z Chainanalysis.
Po zmianach hasła i 2FA możliwość wypłacania środków jest czasowo blokowana. Dostępna jest opcja dopuszczania do operacji na koncie dla dedykowanych adresów IP. O większości wrażliwych operacji powiadamiają posiadacza konta wiadomości e-mail.
Jeśli chodzi o wyciek pieniędzy z giełdy tuż przed bankructwem, jest spora szansa, że była to “wewnętrzna robota”.
Czy giełda FTX to nowa jakość?
To, co na pierwszy rzut oka wiadomo o FTX, to jej wielki marketingowy budżet. Logo giełdy można spotkać w wielu miejscach “realnego” świata, często w postaci sponsoringu sportu lub wydarzeń. Najwięksi światowi inwestorzy, tacy jak Softbank, Paul Tudor Jones, Coinbase Ventures, VanEck, Paradigm, Sequoia capital czy Thoma Bravo zainwestowali w FTX.
Gdy użytkownik zakładał konto ze zwrotem prowizji, mógł od razu skorzystać z niskich opłat, zwrotu prowizji czy dostępu do szeregu instrumentów finansowych i rynków. Token FTT może w długim terminie zostać bramą do zysków kapitałowych, służąc jednocześnie do oszczędności na opłatach.
Okazało się to wszystko jednak złudą i nie sprawdziło w rzeczywistości. Token FTT jest praktycznie bezwartościowy, a giełda i jej powiązane serwisy zawiesiły działalność. Niestety, zawiesiły też wypłaty, przez co użytkownicy stracili dostęp do swoich zasobów. Mamy powtórkę z MTGox, tylko na większą skalę.